Patrol Kisielic - Część V - Kościół p.w. M.B. Królowej Świata

          W roku 1293 Stangowie otrzymali od kapituły katedralnej i ówczesnego biskupa Pomezanii pełnomocnictwo na założenie miasta przy osadzie Vrienstad. Do budowy miasta przystąpiono w latach 1315 – 1320. Jednak akt lokacyjny miasta tworzący gminę miejską Freystadt wydany został 1 stycznia 1331 roku, przez Ludwika i Jana von Stangen. W akcie tym mówi się o wyznaczeniu miejsca na budowę kościoła i wymieniony jest wikary Nikolaus, któremu powierzona została budowa kościoła. Zabudowa Kisielic była nieregularna, co wyróżniało je od pozostałych miast w okolicy.

          Główna ulica miasta rozdwajała się na północnym krańcu na dwa ramiona między którymi znajdował się rynek. Posiadał odmienny, trójkątny kształt o wymiarach 94 x 28 x10. Na ryku w centralnym miejscy stał murowany ratusz (zburzony w 1860 roku). Drugim ważnym budynkiem przy południowej pierzei rynku był kościół parafialny. Pobudowano go w latach 1331 – 1334. Zbudowano go na fundamentach z polnych kamieni, z czerwonej cegły. Stał on na szczycie wzgórza i miał dobudowaną drewnianą, wysoką  dzwonnicę służąco także do obserwacji.

          W czasie reformacji ówczesny biskup kwidzyński, który był Niemcem pierwszy przyjął luteranizm, a za nim musiała pójść także i polska ludność miasta Kisielice. Pierwszym pastorem po wprowadzeniu reformacji był Paweł Suchodolski, przybyły z Polski, który zmarł w roku 1612 mając przeszło sto lat. W latach 1651 – 1633 sta stanowisko to pełnił Jan Malina, Polak przybyły ze Śląska, który później ogłosił drukiem polskim w Królewcu (1671) polski śpiewnik zawierający wiele pieśni ułożonych bądź tłumaczonych przez niego. O charakterze polskim ówczesnej ludności Kisielic świadczy między innymi płyta nagrobna pod kościelną dzwonnicą z roku 1596, z epitafium w języku polskim, poświęcona Albrechtowi Wałdowskiemu ze spolszczonego rodu von Grampner. W oryginalnej pisowni: „Tu leży szlachetny Albrecht Waldowsky z domu starożytnych Grampnerów. Dokończył żywota swego dnia 1 września 1596, roku swego 78’’ (obecnie tego napisu nie ma). Również i w kisielickim Kościele mszę odprawiali polscy księża w języku polskim.

          W roku 1653 uderzył w dzwonnicę piorun, który spalił ją doszczętnie do fundamentów, kościół udało się uratować. Odbudowano go w latach 1659 – 1660, potem dodano im nowe dzwony, a na końcu ołtarz główny. W całości nową wierzę zbudowano dopiero w latach 1856 – 1857 i była to budowla imponująca, przeważająca o 45m inne zabudowania miasta.

          Podczas I wojny światowej jednym z najbardziej wpływowych mieszkańców miasta był proboszcz ksiądz Jan Mazella. Wchodził on wówczas w skład utworzonej wówczas Powiatowej Rady Ludowej, która prowadziła systematyczną pracę uświadamiającą wśród ludności polskiej. Organizowano wiece, wygłaszano przemówienia zachęcające społeczeństwo Kisielic do głosowania na rzecz Polski w plebiscycie. Na tych zebraniach najczęściej przemawiał ksiądz Jan Mazella. W okresie plebiscytu był on również inspektorem na cały powiat i czuwał nad sprawami polskich szkół z upoważnienia Komisji Alianckiej. Dnia 12 lipca 1920 roku ksiądz Mazella pod groźbą użycia broni został zmuszony do spalenia Polskiej flagi. Został on również zmuszony do opuszczenia Kisielic i przejęcia parafii w Jeleńcu w powiecie tucholskim. Lecz i tam było mu bardzo trudno. Po latach znaleziony przez hitlerowców został zabity w listopadzie 1939 roku w Radzyminie.

         Nastał czas wojny. Dnia 22 stycznia 1945 roku wojska radzieckie wyzwoliły Kisielice, przy czym doszczętnie spaliły gród i Kościół. W 1946 roku w Kisielicach utworzono Katolicką parafię, której Proboszczem został Ks. Jan Przybylski. Był on jednym z inicjatorów odbudowy Świątyni. 15.09.1957 roku na tereny naszej parafii przybyli księża ze Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (SAC - Pallotyni). Pierwszym pallotyńskim proboszczem był Ks. Stanisław Marszał SAC, a wikariuszami za jego proboszczostwa byli: Ks. Mieczysława Ziomkowski SAC i Ks. Edmund Ossowski SAC. W 1959 roku ostatecznie zakończono budowę Kościoła i poświęcono go przez upoważnionego przez biskupa warmińskiego prowincjonała Ks. Eugeniusza Werona. 28.08.1960 roku zaś nastąpiła jego konsekracja z rąk Ks. bpa Tomasza Wilczyńskiego. Kadencja Ks. Marszała zakończyła się 1 września 1965 roku, kiedy to przybył w nasze strony (na bardzo krótko, bo do 29 października) Ks. Zygmunt Rut SAC. 

Po nim nastał czas Ks. Stanisława Piaskowego SAC. Za jego czasów została poświęcona polichromia kościoła z rąk Ks. bpa Józefa Drzazgę, zaprojektowana przez siostry z Tarnowa – Annę i Zofię Pawłowskie (o polichromii w kolejnej części reportażu). Do końca proboszczostwa Ks. Piaskowego przez parafię przebyło 12 wikariuszy: Ks. Władysław Hahn SAC, Ks. Józef Kozlowski SAC, Ks. Jerzy Romanowski SAC, Ks. Włodziemierz Szela SAC, Ks. Antoni Czulak SAC, Ks. Jan Zubek SAC, Ks. Alojzy Minkus SAC, Ks. Stanisław Cholewa SAC, Ks. Tadeusz Gliński SAC, Ks. Edmund Osmólski SAC, Ks. Klemens Rusin SAC i Ks. Stanisław Saenicki SAC. W 1977 roku na tereny parafii przybył nowy Proboszcz Ks. Tadeusz Mika SAC, a rok później Ks. Proboszcz Stefan Domagała SAC. Przez ich „rządy” przeszło 4 wikariuszy: Ks. Mirosław Zadrożny SAC, Ks. Emil Krupnik SAC, Ks. Eugeniusz Piskorek SAC i Ks. Szczepan Barcikowski SAC. 

W roku 1984 Ks. Domagałę zastąpił Ks. Andrzej Pierwoła SAC. Za jego czasów wikariuszami byli: Ks. Stanisław Stypa SAC, Ks. Tadeusz Łojas SAC, Ks. Cezary Iwanowski SAC, Ks. Eugeniusz Baran SAC, Ks. Andrzej Darznik SAC, Ks. Marian Wietrzyński SAC, Ks. Ryszard Karbownik SAC, Ks. Wiesław Wilmański SAC, Ks. Janusz Wilczyński SAC i Ks. Janusz Piechocki SAC. W roku 1992 w miejsce Ks. Pierwoły przybył Ks. Adam Sławiński SAC. Przez jego 9 lat duszpasterstwa w parafii przebyło 7 wikariuszy: Ks. Jerzy Bieńkowski SAC, Ks. Łeszek Jędrzejwski SAC, Ks. Tomasz Borowski SAC, Ks. Artur Karbowy SAC, Ks. Ryszard Łukomski SAC, Ks. Józef Kamiński SAC i Ks. Wojciech Stachura SAC. 

W 2001 roku stanowisko Proboszcza Objął Ks. Jerzy Szewczul SAC. Za jego trzy letniej posługi przebyło dwoje wikariuszy: Ks. Piotr Libiszewski SAC i Ks. Mirosław Prekop SAC. W 2004 roku miejsce Proboszcza zajął i jest nim do dzisiaj Ks. Janusz Kilar SAC. Za jego dotychczasowej ośmioletniej posługi duszpasterskiej przebyło czterech wikariuszy: Ks. Andrzej Lemański SAC, Ks. Radosław Herka SAC, Ks. Jarosław Kmiecik SAC i Ks. Grzegorz Łysek SAC.

Kilka ciekawostek o polichromii Kościoła:

              „Kościół gotycki z XIV w., kiedyś pw. Św. Jana Chrzciciela, murowany z głazów granitowych i cegły. Ma 30m długości, 14m szerokości i 12m wysokości” – tak rozpoczyna się opis prac plastycznych wykonywanych przez mgr Annę i Zofię Pawłowskie.

                    Kilka słów o symbolice fresków.

              Zacznijmy od prezbiterium. Ołtarzem naszego kościoła jest Krzyż. Pod nim stoi Matka Bolesna, która wraz z tłumem podtrzymuje białe płótno. Odziana jest w różową szatę i jest symbolem smutku. N fresku widnieje św. Jan, św. Maria Magdalena, trzy kobiety i obojętny mężczyzna.

               Po drugiej stronie krzyża stoją mężczyźni zamyśleni i Józef z Arymatei wraz z Nikodemem trzymający całun.

              Nad nimi znajdują się anioły stojące z płótnem z wizerunkiem Chrystusa, batami i gąbką nasączoną octem. Na suficie widnieje scena z Zmartwychwstania. Jezus z czerwoną chorągwią ma oznaczać zwycięstwo i tryumf. Ściana północna

poświęcona Duchowi świętemu przedstawia scenę z zwiastowaniu, oraz napis „Ave Maria Gratia Plena”.

            Pośrodku fresku widnieje Maryja otoczona Apostołami oznaczający przyjście pocieszyciela. Całą kompozycje zamyka dobre, duże symboliczne drzewo. Poniżej czterech ewangelistów

piszących pod natchnieniem Ducha Świętego Dobrą Nowinę.

             Głównym motywem ściany południowej jest Maryja malarstwie. Dzieciątko w rękach matki trzyma owoc, a matka gałązkę róży. Nad nimi dwa aniołki trzymają koronę na znak władzy Maryjnej.

              Na tęczy architektonicznej wypisane są następujące postacie ze starego testamentu: Izajasz, Jeremiasz, Dawid, Micheasz, Daniel, Ezechiel, Abel, Adam, Izaak, Noe, Melchizedech, Jonasz i Abraham.

              Na północnej ścianie Chrzest Pana Jezusa w Jordanie. W błękitnych wodach Jordanu stoi Pan Jezus Oblewany przez Jana wodą z muszli. Nad nimi widnieje gołębica (Duch święty) i głos mówiący z nieba „Oto mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie.

               Dwa górne sąsiadujące obrazy przedstawiają przebywającego na pustyni Jezusa. U dołu zaś rozmowa z Samarytanką przy studni i Rozmowa z Nikodemem.

              Ściana południowa przedstawia Pana Jezusa jako dobrego

Pasterza. Centralny obraz przedstawia powrót syna – Dobrego Pasterza – do ojca, który go przyjął pomimo wielu złych rzeczy jakie dokonał.       

              U góry nad tęczą przedstawiony jest obraz Ostatniej wieczerzy, przedstawiający ustanowienie Eucharystii. Po lewej: Cud w Kanie Galilejskiej.

              Kościół dookoła obiegają stacje drogi krzyżowej rozpoczęte od ludu, który osądza Chrystusa. Rozbrzmiewa stara pieśń: „Spuście nam na ziemskie niwy…” Jedynymi życzliwymi ludźmi w drodze Pana Jezusa są: Szymon, Weronika, Plączące niewiasty, Matka. Jezusowi w drodze towarzyszą dwa ptaszki - szczygiełki, które miały ulżyć Chrystusowi wyciągając ciernie z korony.

              Ściana zachodnia przedstawia Drzewo Jessego i Zaśnięcie Matki Bożej. Maryja zasnęła na wieki, śpi spokojnie, szczęśliwa. Jej duszę trzyma Syn, Oczekują jej Bóg i Duch święty. Poniżej posłania Matki Bożej ktoś śpi na pniu drzewa. 

Jego gałęzie obejmują posłanie Maryi, rozstają się wysoko i wiją w obie strony bujnie, pięknie, dekoracyjnie, pełne liści, owoców pną się aż po sam strop i rozchodzą na przeciwne strony na szerokości ok. 14m.Wśród nich w medalionach są popiersia. Ten spoczywający wrośnięty jakby w pień to Jesse. Postacie w medalionach to symbolicznie ujęci jego potomkowie – przodkowie Matki Bożej z rodu Dawida.