piątek, 23 listopada 2012

Miasta i Wsie, czyli o historii mieszkańców i ich miejscowości: Neudeck i Histroia Hindenburgów

http://www.old-print.com/mas_assets/full/E2211934164A.jpg
Kronika z 1934 roku
    

Post ten rozpocznę od historii rodu
Hindenburgów. Właściwie mamy do czynienia z rodem o dwóch częściach nazwiska: Paula Ludwiga Hansa Antona von Beneckendorffa und von Hindenburga. 
Adolf Hitler and Hindenburg Together in a Car in Neudeck Stretched Canvas Print
Feldmarszałek i Hitler w Ogrodzieńcu
 mógł pochwalić się szerokim drzewem genealogicznym.
      Historia rodu Hindenburgów prawdopodobnie rozpoczyna się koło 1000 roku naszej ery. Niestety nie świadczą o tym żadne wiarygodne pisma, tylko zebrane przekazy ustne. Sam feldmarszałek w XX wieku
Hindenburg mit seinem Schäferhund Agilo von dem Unstruttal
Na ławce w Parku
     Wzmianka o rodzie Beneckendorffów pojawia się po raz pierwszy w kronikach miejskich. Mówią one o umowach handlowych zakonnika Johannesa de Benkendorffa z mnichem Wernerem von Schulenbergiem. 
      Osiemnasty wiek to początek "istnienia" rodów Hindenburgów i Beneckendorffów między innymi poprzez udział w bitwie pod Kolinem.
File:Bundesarchiv Bild 102-01335, Paul von Hindenburg.jpg przejmie on nazwą i herb, którym posługują się von Hindenburdzy.  2. Stycznia 1789 przez króla Fryderyka     Założyciel własności Hindenburgów w Prusach Zachodnich był pułkownik Otto Friedrich von Hindenburg, wywodzący się ze szlacheckiej rodziny z Pomorza, mieszkający niegdyś w Nowej Marchii. Za zasługi w wojnach śląskich, otrzymał od Fryderyka Wielkiego, dwa dóbra ziemskie w Prusach Zachodnich: Neudeck (Ogrodzieniec) Limbsee (Limża). Otto Friedrich von Hindenburg zmarł  bezdzietnie 10 stycznia 1722 roku, a jego następcą zostały siostry Sophie i Barbara. Po śmierci Barbary w 1778 nieruchomość przeszła do jej wnuka Gottfrieda Otto Benecke Dorffa (pradziadek marszałka Paula von Hindenburga), pod warunkiem, że Wilhelma II nazwiska Benecke Dorff i von Hindenburga zostały oficjalnie połączone. Otto Gottfried rozbudował w tym czasie stary dwór Neudeck, dwukondygnacyjny budynek.
     W 1801 r. Hindenburgowie osiedlają się w Neudeck. Tam również urodził się starszy syn, który w późniejszych latach był radcą krajowym w Prowincji Poznańskiej. Zaś młodszy syn – Jan Henryk, nie mając dalej ochoty służyć pod rozkazami Napoleona w 1806 r. porzucił żołnierkę. Otto Gottfried zmarł w posiadłości w Limży 6 maja 1827 r.
hindenburg_familie_bd
Z rodziną
     Po śmierci Otto Gottfried, posiadłość odziedziczył jego syn Otto Ludwig . PO nim dziedziczył majątek jego nastarszy z czterech synów - Albert. Pozostali trzej bracia, w tym najmłodszych, Robert, ojciec Paul von Hindenburg zrobili karierę jako oficerzy w armii pruskiej. W 1830 roku Albert poślubił dziedziczkę z Deutsch Eylau (Iławy) Line von Polenz na Langenau (Łęgowo). 
Połowa XIXw.
     Ojciec marszałka – Robert urodził się w Neudeck 21 maja 1816 r. Był on na terenie prowincji pruskiej krajowym dyrektorem ziemskim, dzięki czemu w "ciężkich" czasach napoleońskich pomagał swojej starszej rodzinie. W 1832 r. ojciec Paula jako piętnastolatek służył w 18 Regimencie Piechoty, który stacjonował w Poznaniu.

Rodzice Paula zawarli związek małżeński w kościele garnizonowym w Poznaniu 17 października 1845 r. Dla Luizy von Hindenburg był on konfirmacją. Państwo młodzi zamieszkali przy Bergstraße 7, a w październiku 1849 r. przenieśli się na Wilhelmstraße 15 w Poznaniu.
     Paul urodził się 2 października 1847 r. w Poznaniu. Na chrzcie otrzymał imiona Paul Ludwik Hans Anton.
     W 1855 r. ojciec Paula zostaje przydzielony do regimentu stacjonującego w Głogowie. Początkowo Paul uczęszczał do miejskiej szkoły ewangelickiej, znajdującej się przy kościele.
     Od momentu, kiedy Paul został kadetem, o wielu faktach z jego życia dowiadujemy się z bogatej korespondencji. Życie w koszarach było iście "spartańskie". W liście z 14 sierpnia 1859 r. do rodziców Paul opisuje szarość życia codziennego na bloku. W liście z 11 czerwca 1860 r. ukazał jej ideał, który spostrzegł w starszym generale Poikerze, przeprowadzającym inspekcję w jego jednostce.
     Tymczasem w 1855 r. w Neudeck, umiera drugi dziadek Paula. "Rodzinne gniazdko", które można było w tej wsi obejrzeć, wyglądało staromodnie. Po obu stronach rosły wysokie topole, a w przydomowym ogródku zarówno żółte, jak i czerwone róże. Na środku podłogi znajdował się herb rodowy wykonany z kamienia, pod którym spoczywała Barbara Małgorzata von Hindenburg, niezamężna siostra Otto Fryderyka. Na ten cel Małgorzata otrzymała od fundacji 500 talarów.
     Paul uczestniczył w licznych wojnach. W jednej z nich sam przyznawał, że podczas wojny Bóg sprawował nad nim pieczę, wypowiadając się w liście do rodziców w słowach: "...jestem w ręku Boga...".
     Pruskie zwycięstwo w wojnie z 1866 r. było kolejnym krokiem Prus do utworzenia II Rzeszy Niemieckiej. W tym też roku powstaje Związek Północnoniemiecki, w skład którego weszły 22 państwa (30 000 000 mieszkańców). Na jego czele stanął król pruski Wilhelm I Hohenzollern, który również był zwierzchnikiem sił zbrojnych.
     19 lipca 1870 r. Napoleon III wypowiedział Prusom wojnę (wojna francusko-pruska). Jej przebieg możemy dość dokładnie przytoczyć na podstawie pism Grafa Helmuta von Moltkego. Rozpoczął on pisać owe wspomnienia na początku 1887 r., a pracując średnio trzy godziny dziennie zakończył swoją pracę w styczniu 1888 r. w Berlinie. Cała praca została złożona w archiwum ówczesnego Sztabu Generalnego.
Strona pruska silne oddziały zgrupowała w Nadrenii (między Mainz a Koblencją), skąd przedostały się przez Ren do Saary. Tymczasem pod rozkazami króla Wilhelma stanęły oddziały z Bawarii, Wirtembergii, Badenii, Hessen wraz z miarowo dostarczanymi kontyngentami.
     9 sierpnia 1870 r. oddziały Hindenburga zatrzymały się między Bitche a Saargemünd. Sam w swoich wspomnieniach przyznał, że oddziały francuskie udało się pokonać tylko dzięki bożej pomocy. Do niemieckiej niewoli dostało się 6000 żołnierzy, zdobyto również 30 dział. W szybkim ataku zdobyto Weißburg, Saarburg i Forbach. W trzy dni później Paul powiesił w swoim mieszkaniu obraz przedstawiający Napoleona, Eugenię i Lulu. W tych też dniach w oddziale dowodzonym przez Paula poległo 8 oficerów.
     9 listopada wszelkie nadzieje związane ze zdobyciem Paryża ponownie się ożywiły. 30 listopada II Paryska Armia wyruszyła do walki. Generał niemiecki von Obernitz zajął pozycję wraz ze swoją 1 brygadą na półwyspie, 2 przy Such en Brie. 
    Kilka dni później Paul zanotował w swym dzienniku::
"... 29 stycznia 1871. Hurra, Paryż skapitulował !!! Obsadziliśmy dzisiaj trzy forty i St Denis..."
Po zakończeniu działań wojennych jeńcy powrócili do Niemiec, zaś Rzesza zarekwirowała sprzęt wojskowy Francji i nałożyła na pokonane państwo kontrybucję wysokości 200 000 000 franków.
     Po powrocie z wojny, Paul ukończył Akademię Wojskową idostał się do Sztabu Generalnego, już jako kapitan. W Szczecinie poznał Gertrudę Wilhelminę von Sperling z którą 24 września 1879 r. zawarł związek małżeński. Tam też młodej parze 14 listopada 1880 r. urodziła się pierwsza córka, której nadali imię Irmgard. W Königsbergu (Królewcu) w 1883 r. urodził się Hindenburgowi jedyny syn – Oskar. 29 listopada 1891 r. w Berlinie przychodzi na świat kolejna córka – Anna Maria. W 1896 r. Paul zostaje mianowany szefem sztabu VIII Korpusu stacjonującego w Koblencji, zaś w następnym roku otrzymuje szlify generalskie.
     W końcu nadeszły ciężkie dni. 5 sierpnia 1893 r. umiera matka marszałka, a 16 kwietnia umiera także jego ojciec. Państwo von Hindenburg przeżyli wspólnie 46 lat, którego wspaniałym wspomnieniem były dwa marmurowe krzyże postawione na ich nagrobkach.
     W 1911 roku gen. Hindenburg przechodzi w stan spoczynku.
     Aby uczcić 80. urodziny, w 1927 roku, jeden z sąsiadów Neudeck, byłej cesarski szambelan Elard von Oldenburg-Januschau, który pracował w stowarzyszenia weteranów wojennych, kupił ziemię i nieruchomości Neudeck i podarował je marszałkowi jako dar narodu niemieckiego. Paul von Hindenburg mógł przejąć kontrolę w 1928 roku. W ciągu najbliższych dwóch lat przyczynił się do rozwoju dworu: To już trzy piętra i poddasze. To tu odbywały się jedne z najważniejszych dla Niemców narady dowódców, m.in. spotkanie z Adolfem Hitlerem, 30 stycznia 1933 roku, kiedy to mianował go kanclerzem.
     29 sierpnia 1916 r. zastąpił generała von Falkenhayna na stanowisku szefa Sztabu Generalnego. W 1917 r. wraz z Ludendorffem zmusił do ustąpienia ze stanowiska kanclerza Bethmanna-Hollwega. Kosztowna ofensywa na Zachodzie zarządzona przez Hindenburga (marzec – lipiec 1918 r.) sprowokowała kontrnatarcie aliantów, którzy z pomocą wypoczętych wojsk amerykańskich pokonali i zmusili do kapitulacji armie niemieckie.
     Na początku I wojny światowej został powołany do czynnej służby jako dowódca 8 Armii (od 22 sierpnia 1914 r.) w Prusach Wschodnich. 30 sierpnia 1914 r. jako dowódca 8. armii odniósł zwycięstwo nad Rosjanami pod Tannenbergiem w Prusach Wschodnich oraz nad Jeziorami Mazurskimi.
     W dniach od 16 listopada do 15 grudnia 1914 r. rozegrała się jedna z ważniejszych bitew I wojny światowej pod Łodzią, gdy tymczasem Korpus Armijny Hindenburga przygotowywał się do zimowej bitwy, która miała miejsce w dniach od 4 do 22 lutego. O wspaniałych zwycięstwach Hindenburga pisał również niemiecki pisarz Richard Dehmel, który był "wolnym uczestnikiem" wojny przebywającym na froncie zachodnim.
     I wojna światowa przyniosła Hindenburgowi nowy zaszczyt w postaci Krzyża Rycerskiego. Na zdjęciach z tego okresu widzimy to najwyższe odznaczenie przystrojone mieczami. W 1918 r. Hindenburg po raz pierwszy spotkał kaprala Adolfa Hitlera.
     W 1925 i 1932, pomimo przekonań monarchistycznych i wynikającego stąd sceptycyzmu do republiki, zgodził się kandydować i został wybrany prezydentem Republiki Weimarskiej (Weimarer Republik). W walce o pierwszą kadencję poparty został przez siły konserwatywne i nacjonalistyczne, w 1932 r. rekomendowały go partie centrolewicowe (pokonał Adolfa Hitlera i Ernsta Thälmanna).
     Drugiej kadencji Hindenburg nie ukończył. Ostatnie miesiące życia spędził w swym majątku rodowym w Neudeck, z dala od polityki. Czując zbliżającą się śmierć 11 maja 1934 roku spisał testament polityczny, w którym wyraził opinię, że narodowy socjalizm w Niemczech jest przejściowy. Dzień przed śmiercią Hindenburga Hitler w drodze rozporządzenia rządu Rzeszy połączył stanowiska prezydenta i kanclerza Rzeszy w funkcję "Führer i Kanclerz Rzeszy", przejmując oficjalne zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi Niemiec. Było to formalne ustanowienie dyktatury narodowo-socjalistycznej w Niemczech.
     Hindenburg zmarł 2 sierpnia 1934 roku o godzinie 9.00 rano w Neudeck. Na wieść o jego śmierci zarządzono w całych Niemczech żałobę narodową. 
     Były dzierżawca Langenau, Paul Gerhard Goertz, został zmuszony przez NSDAP porzucić  dzierżawy do 1948 roku  (bez odszkodowania i bez wiedzy prezydenta). Tak właśnie chciał Hitler. Po śmierci Hindenburga dwór odziedziczył jego syn Oskar von Beneckendorff und von Hindenburg.
     W 1945 roku dom został splądrowany i podpalony przez żołnierzy radzieckich. Neudeck przeszedł w tym samym roku w władanie PRL-u . Ruiny rozebrano w 1950 roku.



Dom - jedna z pozostałości pałacu "wczoraj" i "dziś".
Oprócz dworu w Neudeck (Ogrodzieniec) z Hindenburgiem związane są jeszcze dwa inne dwory: w Limży i w Łęgowie oraz kościół w Łęgowie. O tych miejscach już wkrótce.
    

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz